Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Recordnummer: 3979

Aantekeningen:

Gedoopt:
Rijksarchiefdienst Den Haag:

Geboorteacte: Boek V4 p. 39

Willemijntje is getrouwd met Petrus Noordermeer op 31 okt 1772 (civil) in Valkenburg. Petrus (zoon van Joannes Noordermeer en Immetje van Nierop) is gedoopt op 17 okt 1755 in Valkenburg; is gestorven op 28 okt 1808 in Leiden. [Gezinsblad] [Familiekaart]

1. Hendrikje Noordermeer is gedoopt op 12 apr 1773 in Valkenburg; en is gestorven.
2. Immetje Noordermeer is gedoopt op 3 apr 1774 in Valkenburg; en is gestorven.

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Beroep: pannenbakkersknecht
• Recordnummer: 3974

Aantekeningen:

Het was verboden, maar vele Valkenburgers dachten dat het mocht: vissen in andermans water. Nee, niet zo maar vissen, vis grijpen noemden ze het. En daarom dachten ze dat het wel toegestaan zou zijn. "Dat komt ter aere welke vis dese luy noemt, maar paling grijpen, dat is waer!" erkende één hunner tijdens het verhoor voor het comité van criminele justitie. Waarmee hij zeggen wilde dat er zijns inziens tussen de term 'vissen' en 'paling grijpen' wel enig verschil behoorde gemaakt te worden. Dat soort vissen was in de winter gewoonte geworden. Het werd niet gezegd, maar waarschijnlijk is bedoeld het paling vangen met behulp van bijt in het ijs. Drie mannen werden voorgeleid: Jan Nonnekes, Willem Peet en Hendrik Vergunst. Alle drie pannenbakkersknecht. Het delict werd gepleegd achter het bosje van de heer Lelivelt, in diens Singel, en ook in de Singel van Jannetje Brouwer. De paling was voornamelijk bedoeld voor eigen consumptie. Het was 's winters geen vetpot voor de pannenbakkers. De tijdelijke baljuw, Johannes Hoepeling, eiste het normale tarief, een boete van 25 gulden. Het comité maakte er dertig stuivers van. Voor die arme kerels nog een heel bedrag.
(Bron: J. Portengen, Zicht op Oud-Valkenburg, 1991)

Gedoopt:
Rijksarchiefdienst Den Haag:

Geboorteacte: Boek V3 p. 75

Hendrik is getrouwd met Kaatje van Leeuwen op 20 dec 1739 (civil) in Valkenburg. Kaatje (dochter van Pieter van Leeuwen en Grietje Verhoef) is gedoopt op 9 feb 1716 in Valkenburg; en is gestorven; is begraven op 2 mei 1785 in Valkenburg. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Recordnummer: 3975

Aantekeningen:

Getrouwd:
Rijksarchief Den Haag:

Boek V7 p.16
Getrouwd te Valkenburg
Hendrik Vergunst J.M. met Kaatje Pieterze van Leeuwen J.D. beide van Valkenburg, zijn nadat zij hunne drie huwelijkse voorstellen zonder inspraak hebben gehad, in deze onze Kerk van Valkenburg in den huwelijken staat bevestigd den 20 December 1739.

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Recordnummer: 3982

Aantekeningen:

Uit dit huwelijk volgen 13 kinderen

Gedoopt:
DTB 22, folio 102:
doop: 25-5-1678
kind: Pieter Cornelisz Vergunst
vader: Cornelis Louwerisz Vergunst
moeder: Anna Catharina van Kempen
getuige: Pieter van Kempen
getuige: Annetje Cornelis Soetes

Pieter is getrouwd met Willemijntje van Raaphorst op 23 jan 1701 (civil) in Valkenburg. Willemijntje (dochter van Cornelis van Raaphorst en Tryntgen Vergunst) is geboren in Katwijk; is gedoopt op 22 mrt 1676 in Valkenburg; en is gestorven; is begraven op 16 jan 1733 in Valkenburg. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Recordnummer: 3983

Aantekeningen:

ook: van Raaphorst

Geboorte:
Getuige: Anna Wilms

Aantekeningen:

Getrouwd:
Rijksarchiefdienst Den Haag
Boek V6 p. 78

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Recordnummer: 4069

Pieter is getrouwd met Grietje Verhoef op 11 sep 1712 (civil). Grietje (dochter van Maarten Verhoef en Martijntje van Kuilenburg) is gedoopt op 29 jun 1681 in Valkenburg; en is gestorven. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Recordnummer: 4070

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Beroep: daggelder
• Beroep: gerechtsbode
• Recordnummer: 3993

Aantekeningen:

Een van de eerte dingen die de baljuw Vosmaer deed, was een lijstje aanleggen van "fouten van Cornelis Cornelisz (moet zijn: Louwerisz) Vergunst, bode tot Valkenburg":
1684, op 20 mei de bode in "de gemeene haert tot Minnebeek" zitten drinken en de officier geinjureerd (beledigd), zeggende mede "de officier mocht zijn gat kussen";
op 18 juni nadat de officier met Jacob Bol en Arie van Diest hem hadden gevisiteerd over het gestolen linnen heeft hij Jacob Bol gevat en geslagen.
1685, 18 januari voor Pancras Mattheuse een arrest gedaan zonder zegel, waarvan de boete 500 gld;
op 13 juni in Rustenburg met de schoolmeester van West Pieter van der Luts dochter geinjureerd;
op de 20e oktober te Leiden in de herberg "Van Amsterdam" Pieter van der Luijts dochter voor een hoer en dievegge gescholden, mits dat het haar ook bewijzen zou;
op de 10e november heeft voornoemde omtrent zeven uur voor Noordermeer turf staan tonnen na zonsondergang, en heeft hem Kouwenhoven als pachter van de turf laten met anderen bekeuren. Volgens orders peene (boete) 600 gld.
(Bron: J. Portengen, Zicht op Oud-Valkenburg, 1991)

Het is zaterdagmorgen 20 oktober 1685. Hendrik van West, voorzanger, koster, doodgraver en schoolmeester (later genoemd als secretaris van Valkenburg) is vergezeld van Cornelis Vergunst, de gerechtsbode en tweede gedaagde.
Ze waren na een flinke voettocht bij de herberg van Joost Kemping terechtgekomen, aan de Rijnsburger Poort te Leiden. Ze hadden in "de gemeene haard" van die herberg genoten van de nodige glazen wijn. Daarbij onderscheiden de Valkenburgers zich niet van beschaafd gedrag, integendeel. Er werd onderling ruzie gemaakt en met een mes gedreigd. De waard en zijn vrouw constateerden dat tijdens het in en uit lopen met de drank.
Later was Hendrik naar het voorhuis gelopen, of er ene Pietertje Pieters woonde? Het antwoord was "Ja". Daarop had onze voorzanger op luide toon geroepen: "'t Is een schone broek ... !". De mensen keken verwonderd op. "Wat zegt gij daar?", werd hem gevraagd. En Hendriks geoefende stem herhaalde de beschuldiging nog eens. Daarop waren ze weggegaan. Later waren ze teruggekomen. Hij en Cornelis Vergunst begonnen opnieuw over Pietertje te zeuren. De Leidenaars die dat hoorden vroegen: "Ken je haar dan?". "Ja", riep Hendrik, "het is een meid van Valkenburg!". Waarop Hendrik in koelen bloede Pietertje voor hoer uitschold. En met luide stemme rondbazuinde dat zij had gewoond in het "Schuitje Buik". En dat zij eens zo dronken was geweest dat hij een kat over haar buik had laten lopen. "Zij was een hoer, ja een allemans hoer!" En meer van zulke vuile, onfatsoenlijke woorden. Ten overvloede werd Pietertje door hem ook nog voor dievegge uitgemaakt, Zij had bier uit haar meesters ton getapt en het vat met water bijgevuld. Zij had geld uit de luiden hun zak gestolen. En voorts dergelijke zeer onfatsoenlijke en lasterlijke woorden. Al dat gedoe speelde zich af bij het voorhuis.
Door het grote geweld en geraas verzamelde zich daar een talrijke menigte. Evenzovele getuigen van de schandelijke bejegeningen die Pietertje moest ondergaan. Ook Cornelis Vergunst, alle christelijke naastenliefde ten spijt, ontzag zich niet Pietertje een allemans hoer te noemen. En hield vol dat hij die bewering waar kon maken. De aanklacht besloot: Aangezien het niet recht is vader en dochter onder dergelijke onjuiste beschuldigingen te laten lijden verzoekt de eiseres dat de gedaagden zullen worden veroordeeld die grove belediging honorabel te maken en profitabel goed te maken. Honorabel door tijdens de volgende rechtzitting in het bijzijn van allen, met gebogen knieën om vergiffenis te bidden. Voorts alles te herroepen en te verklaren dat zij van Pietertje niets dan goed weten. Profitabel, door ten behoeve van de armen van Valkenburg een bedrag van 150 gulden te storten en de kosten van het geding te betalen.
Op de volgende rechtsdag werd nog geen vonnis gewezen. De beide partijen wisselden wat papieren uit. Er was sprake van een niet nader omschreven verweerschrift van Hendrik. Pas op de rechtsdag van 15 januari 1686 kwam er schot in. Onze voorzanger bleek niet van plan door de knieën te gaan. Integendeel, hij klaagde Pietertje aan. Zij zou, onder getuigen, hem hebben uitgemaakt voor schurk, schobbejak, duivelse hond en schelm. Ze had daarbij de klomp of muil van haar voet getrokken en hem in het gezicht geslagen. De aanslaghad hij met zijn hand moeten afweren. Als man kon hij Pietertje immers niet terugslaan! Daarom verzocht hij de schepenen hem recht te doen. Dat zou kunnen door Pietertje te veroordelen hem op haar knieën om vergiffenis te bidden. En 300 gulden aan de armen van Valkenburg te geven. Wanneer precies dat incident plaats had gevonden werd niet vermeld. Maar kennelijk was Pietertje woedend geworden om het getouwtrek om haar eerbaarheid. Het proces leek aardig in het slop te raken. De beide gemachtigden van de partijen, een soort advocaten, hadden bij een snelle oplossing geen belang. Volgens het oorspronkelijke verslag was er op de rechtsdag van 26 februari 1686 slechts het gebruikelijke getouwtrek. Zonder een stap verder te komen. Maar zie, onderaan de bladzijde van het boek staat een latere aantekening. Daaruit blijkt dat er op die dag door de vader van Pietertje een aanbod tot een accoord gedaan was. Hendrik's gemachtigde had dat niet geaccepteerd. Hij wilde het proces voortzetten. Maar op de rechtdag van 21 mei vroegen beide partijen het proces te staken. Einde zaak.
(Bron: J. Portengen, Zicht op Oud-Valkenburg, 1991)

Cornelis Vergunst was daggelder bij Pieter Bol. Gewend als hij was vaste dagelijkse porties hooi voor de koeien te werpen, viel het hem op dat de hooiberg van zijn baas snel kleiner werd. Hij zei nooit veel, was een bedachtzaam mens. Met een paar woorden bracht hij Maarten Bergman, de "huismansknecht" op de hoogte van zijn vermoedens. "Kijk maar", zei hij en voerde Maarten mee, achter de hooiberg om, het achterhekje uit en de straat op. Kleine sprietjes hooi wezen de weg waarlangs het voer verdwenen was. In de richting van het bedoeninkje van Jan Gozen. Tijdens de koffie hadden ze het er over met de baas. Nu was Pieter Bol zo mogelijk nog bedachtzamer dan zijn knecht. Moest hij om zo'n paar happen hooi heibel gaan maken met zijn buren? Maar ja, er moest iets gebeuren. Dus staken de beide knechten even later de weg over, volgden het spoor en gingen door het hekje. In de stal troffen ze Jan Gozen die geschrokken opkeek. "Zijn hooi?" Hij wees naar de zolder waar een armzalig hoopje lag. De beide mannen keken het schuldbewuste keuterboertje voor hen aan, zagen zijn armoe. "Denk er om dat het niet weer gebeurt!" De rest bleef ongezegd. Bukkend door de lage stalopening verdwenen ze naar buiten.
(Bron: J. Portengen, Zicht op Oud-Valkenburg, 1991)

Cornelis is getrouwd met Anna Catharina van Kempen op 15 mrt 1676 (civil) in Valkenburg. Anna (dochter van Pieter van Kempen en Anna Soetens) is gedoopt op 11 feb 1657 in Den Haag; en is gestorven; is begraven op 29 apr 1721 in Katwijk. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Recordnummer: 3994

Aantekeningen:

Ook: van Campen

Op 20 april 1694 liet de baljuw Anna Catharina van Campen opdraven. Anna was de weduwe van Cornelis Vergunst, in leven gerechtsbode van Valkenburg. Haar verklaring begon met een vrij recent kwaad dat daminee Akersloot bedreven zou hebben, vlak voor het sterven van haar man. In grote nood had ze zich tot hem gewend met het verzoek een gebed aan diens sponde uit te spreken. De eerwaarde was inderdaad gekomen, maar bij het zien van de zieke had hij gezegd: "Wat? Wat?" Met een gezicht van: laat je me daarvoor komen? Hij was vertrokken en had gezegd: "Die loopt morgen wederom heen!". Zonder voorbede was haar man kort daarna ingeslapen, voor eeuwig.
Anna, eenmaal begonnen bracht nog meer oud zeer naar boven. Ooit hadden zij en haar man de hulp van de dominee ingeroepen toen hun negenjarig kind in stuipen lag. Eveneens met het verzoek bij het benauwde kind te bidden. Instede daarvan had de zielenherder het kind de pols gevoeld en de ouders met een grimmige blik aangezien: "Het kind is van de duivel bezeten. Hebt gij een spint? Smijt het daar maar in!". Daarop was haar herder en leraar heengegaan. Wijders verklaarde zij dat zij, zo'n veertien jaar geleden, de dominee verweten had dat haar man voor zijn jaarlijkse dienst aan de kerk maar vier gulden kreeg. Terwijl het twaalf gulden zou moeten zijn. Toen was de dominee in heftige toon tegen haar uitgevaren: "gij stront! Gij, tonster!". In zijn passie had hij een manteltje uit haar handen getrokken, ze had het kledingstuk nog niet aan, en sloeg haar daarmee links en rechts om de oren. Anne werd kort daarna van een dood kind verlost. Naar haar zeggen was dat te wijten aan de alternatie die haar na deze herderlijke tuchtiging had bevangen.
Dat was nog niet alles. De predikant had oit de bode Oudshoorn aangeklaagd bij de pachter. Deze zou geen belasting hebben betaald! Maar Anna wist beter. De bode, in zijn functie van kerkmeester, had slechts een weinig wijn uit de kerk mee naar huis genomen, overgebleven van het Avondmaal. Zeker, over de consumptie van wijn behoorde belasting betaald te worden, maar in dit geval? Dominee vond kennelijk van wel. Mogelijk ad hij zelf zijn zinnen op het overgebleven geestrijk vocht gezet. Toen Anna haar visie op het gebeurde te kennen gaf, had dominee haar bedreigd. Als ze hem in deze zaak niet hielp, dan zou er voor haar geen brood meer zijn van de diaconie!
Tenslotte was er nog een kwestie met een attestatie. Anna was op palmzondag, voor Pasen 1693, de consistoriekamer binnengegaan waarin op dat moment alle kerkeraadsleden aanwezig waren. Ze had daar haar attestatie opgevraagd, een bewijs van goed zedelijk gedrag, om te kunnen verhuizen naar een andere plaats. Dominee had gezegd: "Bruyt maar naar de papen!". En toen ze zich geschokt verwijderde had hij haar nageroepen: "De heer van Valkenburg zal u niet slechts van hier, maar zelfs uit Holland doen vertrekken". Hij had daaraan toegevoegd: "en uitbannen!". Waarmee het getuigenis van Anna eindigde.
(Bron: J. Portengen, Zicht op Oud-Valkenburg, 1991)

Gedoopt:
gedoopt in de Grote Kerk in Den Haag

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Beroep: musketier
• Recordnummer: 4034

Aantekeningen:

Ook: van Raephorst

Vermeld op de lijst van weerbare mannen te Valkenburg als musketier.

Cornelis is getrouwd met Tryntgen Vergunst op 16 feb 1659 (civil) in Valkenburg. Tryntgen (dochter van Barend van der Gunst en Sara Breekland) is gedoopt op 21 nov 1638 in Alphen; en is gestorven. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Recordnummer: 4033

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Recordnummer: 4083

Joost is getrouwd met Stijntje van Raaphorst op 14 okt 1691 (civil) in Valkenburg. Stijntje (dochter van Cornelis van Raaphorst en Tryntgen Vergunst) is geboren circa 1670 in Valkenburg; en is gestorven. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Recordnummer: 4084

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Recordnummer: 4072

Maarten is getrouwd met Martijntje van Kuilenburg op 10 mei 1671 (civil) in Valkenburg. Martijntje (dochter van Claas van Kuijlenburg) is geboren circa 1650 in Valkenburg; en is gestorven. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Andere gebeurtenis soorten en attributen:

• Recordnummer: 4076