| Aantekeningen |
- Ook: Samson
Figuur 1: De Wilhelminalaan gezien in de richting van de Emmalaan omstreeks 1900. Het boerderijtje aan de linkerkant werd in 1912 afgebroken om plaats te maken voor "Ons Thuis".
Figuur 2: Een fragment uit de door architect Jesse vervaardigde blauwdruk, zoals die aanwezig is in de bouwvergunning. Afgebeeld is de plattegrond van de villa.
Figuur 3: De villa "Ons Thuis" in de jaren dertig van de vorige eeuw. De oprit van de Julianabrug is nog niet aangelegd en op de achtergrond zijn de huizen van de Voorstraat zichtbaar.
Figuur 4: Een in 1946 vervaardigde situatietekening van "Ons Thuis" (met kadastrale nummer 3493) en bijbehorende percelen tuin en weiland.
Figuur 5: Een opname van de villa die laat zien hoezeer het aanzien van de woning werd verstoord na de aanleg van de Julianabrug.
Figuur 6: De brand op 09-05-2013.
------------------------
Koos was vanaf jonge leeftijd werkzaam bij de uitgeverij van zijn vader. Hij werd in 1907 vennoot in het bedrijf.
Tussen 1898 en 1919 kregen Koos en Truida 13 kinderen van wie een dochtertje jong overleed.
--------------------------
Artikel De Viersprong nr. 116:
'Ons Thuis' precies een eeuw bewoond.
Arjan van 't Riet
In de ochtend van 9 mei 2013 brak brand uit in de villa 'Ons Thuis' aan de Wilhelminalaan nr. 77. Dit is de aanleiding om in dit nummer van De Viersprong aandacht te besteden aan deze karakteristieke woning. Voor de meeste Alphenaren was 'Ons Thuis' een bekend huis. gelegen pal naast een van de opritten van de Julianabrug, maar de meesten van hen zullen niet hebben geweten dat deze villa op het moment van de brand, bijna op de dag af honderd jaar eerder werd betrokken door de eerste bewoners.
Op 14 juni 1912 diende J.B. Samsom bij de gemeente Alphen een aanvraag in voor het bouwen van een woonhuis aan de huidige Wilhelminalaan, oorspronkelijk genummerd 51, later 77. Dezelfde dag rapporteerde de gemeentearchitect over de aanvraag, waarna direct de vergunning werd verleend. Een kortere tijd tussen het aanvragen en het verkrijgen van een bouwvergunning was dus niet mogelijk. De aanvraag ging vergezeld van een korte beschrijving van de inrichting, afmetingen en constructie van het pand en bovendien was een ontwerptekening in de vorm van een blauwdruk bijgevoegd. Bij het onderdeel 'aanleg en plaatsing van stook-plaatsen en rookleidingen' op het aanvraagformulier vermeldde de aanvrager 'centrale verwarming', een bijzonderheid in die tijd. De woning werd gebouwd op het perceel grond waar voorheen een boerderij met hooiberg, schuren en boenhok had gestaan. In verband met de nieuwbouw werd deze afgebroken. Samsom had de boerenwoning met aanhoren in november 1905 voor 7.000 gulden gekocht van Gerrit Verwoerd.
De nieuwe woning werd gebouwd door het Alphense Timmer- en Aannemersbedrijf W. van der Bijl. dat ook de oude woning had afgebroken. Uit de bewaard gebleven administratie van Van der Bijl blijkt dat in de eerste week van juli 1912 de eerste arbeidslonen voor het werk aan de villa werden uitbetaald. De administratie vermeldt ook de namen van de onderaannemers: Oudenes (metselwerk), Ponsioen (loodgieterswerk), Hellemond (schilderwerk) en Bruggeman (metselwerk). De bouwkosten zullen, inclusief een apart aangenomen schuurtje, ongeveer 9.600 gulden hebben bedragen. Van der Bijl ontving van Samsom in oktober 1912 5.600 gulden, in mei 1913 3.000 gulden en in juli 1913 tenslotte nog 1.000 gulden.
Begin april 1913 was de woning zover gereed dat Samsom de gemeente verzocht de woning te komen opnemen en een verklaring af te geven dat het huis bewoonbaar was. Dat laatste gebeurde op 9 april 1913. In de weken daarna zal het gezin Samsom de woning hebben betrokken. Mogelijk gebeurde dat per 1 mei want in De Rijnlandsche Courant van 1 februari 1913 liet mevrouw Samsom-van Dooren een advertentie plaatsen waarin per 1 mei van dat jaar een 'nette dienstbode' werd gevraagd.
De nieuwe woning bood voor het grote gezin Samsom voldoende ruimte. De begane grond was voorzien van een grote hal, een keuken en drie kamers (eetkamer, huiskamer en ontvangkamer). Aan de achterzijde van de huiskamer was een serre aangebouwd. De eerste etage telde zes (slaap)kamers van verschillende afmetingen. Achter de woning lag een royale tuin, die zich aan de zijkant uitstrekte tot de Voorstraat. De tuin was uitgebreid vanwege de aankoop door Samsom in december 1919 van percelen weiland met de naam 'Rijn en Gouwe' achter en naast de woning.
De aankoop van het land kostte Samsom 10.000 gulden. Het gezin Samsom heeft 'Ons Thuis' ruim dertig jaar bewoond.
Truida Samsom-van Dooren verliet de woning in januari 1947 en vertrok naar Noordwijk. Inmiddels had in september 1946 wel haar zoon, Jacobus Baltus Samsom junior, de woning betrokken.
In die periode was de toekomst van de woning echter onzeker geworden. De gemeente ontwikkelde plannen voor een tweede brug over de Rijn (de huidige Julianabrug). Voor de oprit aan de Hoge Zijde moest gebruik worden gemaakt van een gedeelte van de grond naast de villa. Samsom senior weigerde die grond te verkopen en een onteigeningsprocedure liep voor de gemeente ongunstig af. Toch leidden na het overlijden van Jacobus onderhandelingen tussen de gemeente en de erfgenamen tot overeenstemming. De familie Samsom verkocht de woning en de tuin met de naastgelegen percelen grond aan de gemeente Alphen aan den Rijn. De koopsom bedroeg 60.000 gulden.
Samsom junior kreeg het recht de woning nog vijf jaar te huren, maar al voordat de overdracht in juni 1949 plaatsvond, verliet hij de woning. In februari verhuisde hij naar Wilhelminalaan nr. 26. Onmiddellijk daarna meldden zich gegadigden voor gebruik van de woning; Wim de Jong te Gouda voor zijn praktijk voor heilgymnastiek en massage en de Stichting voor Christelijk Nijverheidsonderwijs voor huisvesting van het teken- en theorieonderwijs en voor directeur- en personeelskamers. De gemeente besloot de woning met ingang van l september 1949 te verhuren aan genoemde stichting voor 1.800 gulden per jaar tot uiterlijk 31 december 1953, maar omdat de school geen toestemming van het Ministerie van Onderwijs kreeg, ging de verhuur niet door. Daarna kwam de eerste gegadigde, Wim de Jong, in aanmerking.
Met ingang van l oktober 1949 huurde hij het pand voor 1.500 gulden per jaar. Hij nam vier kamers in de woning als behandelkamer in gebruik en accepteerde dat de woning tot uiterlijk Kerstmis 1949 door het gezin Maris, employé van N. Samsom N.V., zou worden bewoond. De Jong was niet de enige gebruiker van 'Ons Thuis'. Een van de praktijkkamers werd vanaf 1950 gebruikt door logopediste mejuffrouw A. van Heijst, die werd opgevolgd door P.W.A. Janse uit Leiden. Ook C. Vroege, specialist voor huid- en geslachtsziekten, huurde in die tijd een ruimte in de woning. Bovendien werden, vanwege de heersende woningnood toen, in 1952 twee voorkamers met medegebruik van de vooringang, hal, keuken en wc door de gemeente gereserveerd ten behoeve van een pas beginnend gezin. De huurovereenkomst met De Jong werd telkens voor een bepaalde tijd afgesloten, omdat de gemeente van mening was dat binnen enkele jaren afbraak van de woning noodzakelijk zou zijn voor de aanleg van de Julia-nabrug. Zo werd De Jong in 1951 de huur opgezegd, omdat er plannen waren het Arbeidsbureau in de woning te vestigen. Dat ging niet door.
Hetzelfde gold voor de vestiging van de Hollandia Tricotagefabriek enige tijd later. Wel verloor de familie De Jong een groot gedeelte van de tuin toen daarover de oprit van de Julianabrug werd aangelegd. Onzekerheid over de huurperiode, veranderingen rond het pand en wijziging in huurbedragen leidden nogal eens tot discussies tussen de gemeente en Wim de Jong. Om daaraan een einde te maken, stelde hij in mei 1954 de gemeente voor de woning aan hem te verkopen. Dat zou echter pas 35 jaar later gerealiseerd worden. In 1989 verkocht de gemeente 'Ons Thuis' aan mevrouw M.A. de Jong-van Katwijk. Zij bewoonde 'Ons Thuis' tot kort voor de brand.
|
1874 - 1946 (72 jaar)
