| Aantekeningen |
- Van WikiPedia:
Marianne "Janny" (of "Jannie") Brandes-Brilleslijper was een Nederlands Joods verzetsstrijdster, overlevende van de Holocaust en een van de laatste mensen die Anne Frank nog in levende lijve gezien heeft. Ze was de zus van zangeres Lin Jaldati (meisjesnaam Rebekka Brilleslijper; 1912-1988). Zowel Brandes-Brilleslijper als Jaldati (bijgenaamd "Lientje") bevond zich gelijktijdig met Anne en Margot Frank in de concentratiekampen Westerbork, Auschwitz en Bergen-Belsen.
Biografie
Brandes-Brilleslijper werd op 24 oktober 1916 in Amsterdam geboren als Marianne Brilleslijper. Zij was de middelste van de drie kinderen van Fijtje Gerritse en Joseph Brilleslijper, die een viswinkel hadden vlak bij de Jordaan. In 1939 huwde Janny Brilleslijper Cornelis Teunis "Bob" Brandes. Het echtpaar kreeg twee kinderen: Robert en Liselotte Dolores.
Nadat de nazi's binnengevallen waren sloten Janny en Bob zich samen met Lientje aan bij het verzet. In hun huis, ’t Hooge Nest, dat zij in Naarden onder een schuilnaam gehuurd hadden, liet Janny andere Joodse mensen onderduiken. Zelf werd zij echter nooit officieel als Jood geregistreerd. Zij en haar familie stonden wel regelmatig op de arrestatielijst van de nazi's, maar wisten door zich steeds te verplaatsen herhaaldelijk aan daadwerkelijke arrestatie te ontsnappen.
In de zomer van 1944 werden Janny en Lientje door verraad alsnog gearresteerd en naar kamp Westerbork gebracht. Daar stonden zij ingeschreven als "criminelen" en zaten in het strafbarak, waar onderduikers in terecht kwamen. Ze moesten in de werkbarakken werken. Daarbij ontmoetten ze de familie Frank, en raakten met hen bevriend.
Vanuit Westerbork werden Janny, Lientje en Margot en Anne Frank naar Auschwitz getransporteerd. Janny en Lientje zijn later naar concentratiekamp Bergen-Belsen gebracht, waar Anne en Margot in oktober 1944 ook naartoe zijn vervoerd. Janny, die in kamp Bergen-Belsen als verpleegster werd ingezet, zorgde voor zieke gevangenen. Toen Margot en Anne in maart 1945 enkele dagen na elkaar waren gestorven, hebben Janny en Lientje hen in een van de massagraven van het kamp begraven.
Na de oorlog werd Brandes-Brilleslijper herenigd met haar man en kinderen. Via het Rode Kruis nam zij contact op met Otto Frank en informeerde hem over de dood van zijn dochters Anne en Margot.
In de documentairefilm De laatste zeven maanden van Anne Frank uit 1987, geregisseerd door Willy Lindwer, gaf Brandes-Brilleslijper een interview over de laatste dagen van Anne en Margot. Verder was Janny Brandes-Brilleslijper betrokken bij het Nederlands Auschwitz Comité, de Anne Frank Stichting en Stichting 1940-1945.
Brandes-Brilleslijper stierf op 15 augustus 2003 op 86-jarige leeftijd in Amsterdam aan hartfalen. Haar verhaal en dat van haar familie is beschreven in een boek van Roxane van Iperen.
Tijdens de herdenking van de bevrijding van kamp Westerbork op 11 april 2021 stonden Janny Brandes-Brilleslijper en haar zus Lien centraal.
|
1916 - 2003 (86 jaar)
