| Aantekeningen |
- Ook: in 't Velt
Lijsabet woonde in de Veldhuizen
Onderstaande informatie is gebaseerd op een drietal artikelen uit "De Viersprong" (tijdschrift van de Historische Vereniging Alphen aan den Rijn), de nrs. 94, 95 en 96 (uit 2008) met de titel "De Veldhuizen, een verdronken buurtschapje" van J.Ph. Labordus.
(vervolg van de notitie bij moeder Jannetje Reijers Beusekom).
Elisabeth Pieterdr. Boot bleef of kwam dus in 1670 met haar dochtertjes Annetje, Niesje en Marrigje op de familieboerderij in De Veldhuizen wonen (zie de beschrijving daarover bij moeder Jannetje Reijers). In 1673 waren de Staten van Holland in grote financiële nood als gevolg van de oorlog tegen Frankrijk, Engeland, Munster en Keulen. Daarom hieven zij extra belasting waaraan niet alleen de vermogenden moesten bijdragen, maar iedereen naar rato van het inkomen. Daarvoor werd een apart kohier van alle mensen met een inkomen opgesteld. In Oudshoorn gebeurde dat door schout Nicolaes van Schellingerhout en de Borgemeetsers Cornelis Claeszn. van Tol en Johan Dirxszn. van Diemen. De laagste aanslag in het ambacht was 1/2 stuiver, de hoogste bijdrage kwam van Floris Bruijnen Stam, een bouwman in de Gnephoek met 4 1/2 stuivers. Elisabeth Pietersdr., weduwe van Sijmen Dirkszn. van Swieten, kreeg een aanslag van 2 stuivers. Minder dan 20 van de 130 inwoners betaalden meer dan zij. De totale opbrengst van het ambacht bedroeg 8 gulden 4 stuivers en 8 penningen.
In juni 1679 trad Elisabeth weer in het huwelijk. Dit keer met Mattheus (Teuwis) Janszn. Eeuverendam. In december 1679 verklaarden de echtelieden voor schout en schepenen van Oudshoorn schuldig te zijn aan de heer Huijbert Roosenboom, heer van Schevelsrecht, raad in de Hoge Raad van Holland, de som van 4000 carolusguldens, die Elisabeth Pieterdr. nodig had om de schuld aan haar zuster Trijntje Pietersdr. - vanwege het erfdeel van haar moeder Jannetgen Reijers - te voldoen. Als onderpand stelde het echtpaar hun boerderij met de landerijen (zie bereffende protocol bij Mettheus Janszn. Euverendam).
Elisabeth en Mattheus Eeuverendam kregen drie kinderen: Jan (gedoopt op 31 oktober 1677), Pieter (23 oktober 1678) en Jannetje (20 kuni 1683). In hun woning speelden toen Annetje, Niesje en Marrigie van Swieten met de veel jongere halfbroers Jan en Pieter en het halfzusje Jannetje Eeuverendam.
We staan even kort stil bij deze drie dochters, want dat kan ons later van pas komen.
Annetje van Swieten trouwde op 19 november 1684 met Dirck Claeszn. Rijnsburger. Zij woonden in de Ridderbuurt. Annetje baarde elf kinderen, van wie er vijf zeer jong overleden. In 1729 waren alleen de zoons Claes en Sijmon nog in leven. Dirck Rijnsburger was schepen in 1695 en ambachtsbewaarder in 1691 - '92 en 1706 - '07.
Niesje van Swieten trouwde, op 30-jarige leeftijd, op 24 juni 1696 met Pieter Claeszn. Groenevelt, geboren in Sluipwijk. Uit een schuldbekentenis weten we dat Pieter en Niesje in 1701 in De Veldhuizen woonden. Later, in 1733, was Pieter pachter van "een woning met 16 morgen wei- en hooiand in de Velthuijsen" en van nog twee stukken land ernaast van 10 en 4 morgen, die eigendom waren geweest van Gerrit van Vilsteren, Baron van Van Laren van der Straten.
Marrigje van Swieten trouwde met Sijmen Claeszn. Rijnsburger. Zij bleven kinderloos.
Mattheus Eeuverendam zat twee keer in het ambachtsbestuur: van 1677 tot en met 1679 was hij kerkmeester en in 1681 en 1682 bekleedde hij het schepenambt. Hij overleed echter al in februari 1686 en weer stond Elisabeth er alleen voor. Hun zonen Jan en Pieter waren toen nog te klein om moeder te helpen. Dat zouden zij op latere leeftijd wel doen. Daar komen we later nog op terug.
Eerst komen we even op dochter Jannetje Eeuverendam. Zij trouwde pas op 36-jarige leeftijd, in 1719 in Koudekerk met de weduwnaar Otto Pieterszn. Turkenburg (Turquenburgh, Turckenburg, Turkenburgh en Turkenburch). Nadat ze weduwe was gewordn, trad ze in 1744 in het huwelijk met Willem van Heusden, meester-koekenbakker in De Sniep. De bakkerij bezat hij uit de tijd dat hij gehuwd was met Ariaentje van der Aar, dochter van Arij Jacobszn. van der Aar, korenmolenaar op "De Smalle Juffer" te Oudshoorn. Jannetje was Willems derde vrouw. Zij overleed zeer spoedig na de huwelijksvoltrekking. Willem hertrouwde daarna op 19 maart 1745. Jannetje liet aan haar broer Pieter de helft van haar bezit na, waaronder 3 morgen weiland in De Veldhuizen.
Jan en Pieter Eeuverendam ondersteunden hun moeder op het veeteeltbedrijf. Toen in 1716 in Oudshoorn een brandspuit werd aangeschaft, werd ter dekking van de kosten een collecte gehouden. Uit de hiervan bewaard gebleven lijst blijkt dat Jan en Pieter het bedrijf van hun moeder hadden overgenomen en dat Elisabeth Pietersdr. waarschijnlijk was overleden. De broers gaven 3 gulden 6 stuivers. Hun zwager Pieter Claeszn. Groenevelt, die op de boerderij naast hen woonde, was echter "onwilligh en weijgerigh" om mee te doen aan de "penningen uijt vrijwillige giften".
Het bedrijf floreerde waarschijnlijk goed, want Jan, Pieter en Jannetje kochten een aantal stukken wei- en hooiland in De Veldhuizen aan. In 1720 gingen de drie kinderen, na Jannetjes vertrek uit het ouderlijk huis, over tot scheiding van de boedel van hun ouders. Jan en Pieter Eeuverendam behielden samen een huis, erf, berg en schuur met de bijbehorende landerijen in de Grooten Polder, groot 24 morgen 385 roeden. Jannetje en haar man, Otto Turkenburg, behielden 3 morgen land in de Grooten Polder, belend ten zuiden ten oosten de Aar, ten zuiden haar broers Jan en Pieter. De inboedel, het boerengereedschap en de koeien werden onderling verdeeld. De betrokkenen verklaarden dat de hele boedel, na aftrek van schulden en lasten, nog geen 2000 gulden waard was. Ter deking van de uitkoop van Jannetje sloot Pieter een lening af bij Vrouwe Josina Akersloot. De schuld werd pas na Pieters dood afgelost. Jan Eeuverendam, de oudste zoon, bleef ongehuwd. Op 5 december 1721 liet hij met zijn broer Pieter te Woubrugge een mutueel testament opmaken, maar nadat Pieter op 14 februari 1723 in het huwelijksbootje was gestapt met Teuntje Janse Oudenes uit Waarder, wijzigde hij het testament ten gunste van zijn echtgenote. Voor Jan veranderde er niets. Pieter en Teuntje kregen vijf kinderen.
Jan overleed in april 1729, dus het hele bedrijf was nu voortaan van Pieter.
(voor het vervolg zie bij zoon Pieter Eeuverendam)
Streekarchief Rijnlands Midden:
bron protocollen Oudshoorn 1679-1686
inventarisnummer 9
bladzijde 200
datum 07-03-1685
inhoud Cornelis Dircxsz van Swieten, Gijsbert Pietersz van Dam, getrouwd met Hillegont Dircxs van Swieten, Dirck Claesz Reijnsburger, getrouwd met Annetje Sijmensz van Swieten, nog Cornelis Dircxsz voornoemd, Gijsbert Pietersz van Dam en Dirck Dircxsz van Swieten als voogden over Niesje en Marritje Sijmens van Swieten, minderjarige kinderen van Sijmen Dircxsz van Swieten en Lijsbet Pietersdr Boot, Marritje Dircxs van Leeuwen, weduwe van Dirck Cornelisz van Swieten, Cornelis Sijmensz Schenckevelt, getrouwd met Trijntje Dircxs van Swieten, Willem Willemsz Ouwen, getrouwd met Annetje Dircxs van Swieten, nog Cornelis Dircxsz van Swieten, Gijsbert Pietersz van Dam en Dirck Dircxsz van Swieten als voogden over Niesje Dircxs van Swieten en Trijntje Tomas van Swieten, allen kinderen en kindskinderen van Dirck Cornelisz van Swieten. Rregeling der boedelscheiding. Cornelis Dircxsz van Swieten, Gijsbert Pietersz van Dam, Dirck Claesz Reijnsburger, beide laatsten nomine uxoris, gedrieën mede als voogden over Niesje en Marritje Sijmensz van Swieten, vallen ten deel 4 morgen 50 roeden wei-, hooi- of teelland in de Grote polder, strekkende van Jan Dircxsz van Diemen tot Floris Bruijnen Stam, belend ten oosten de erfgenamen van Jan Weijmansz en Jan Dircxsz van Diemen en ten westen Reijer Sijmensz Beusecum c.s.; nog 2 morgen hooiland, gelegen als voren, belend ten oosten en zuiden de erfgenamen van Jan Weijmans, ten westen het vorige perceel met Floris Bruijnen Stam en de erfgenamen van Tonis Cornelisz Outshoorn en ten noorden de weduwe van Evert Jacobsz Ram. Marritje Dircxsdr van Leeuwen, weduwe van Dirck Cornelisz van Swieten, Dirck, Pieter en Tonis Dircxszn van Swieten, Cornelis Sijmensz Schenckevelt, nomine uxoris, nog de voogden over Niesjen Dircxs van Swieten valt toe een huis, berg, schuur en beplanting met 11 morgen land in de Kleine polder, strekkende uit de Rijn tot aan de Oudshoornse dijk, belend ten oosten Cornelis Sprong, Gijsbert Pietersz van Dam en de erfgenamen van juffrouw Buijtewech; nog 2 morgen 150 roeden wei-, hooi- of teelland in de Grote polder, strekkende van de Oudshoornse dijk tot Reijer Sijmensz Beusecum, belend ten oosten Willem Florisz Outshoorn en Gerrit Jansz van Rijn en ten westen Willem Florisz voornoemd; nog 2 morgen 2 hond hooiland in de Heuvelpolder onder Oudshoorn, strekkend uit de Duikerwetering tot Pieter Dircxsz van den Bos als bruiker en Tomas Claesz, belend ten oosten Tomas Claesz en ten westen Pieter Dircxsz voornoemd als bruiker; nog 2 morgen 3 hond wei-, hooi- of teelland, liggende verspreid in een perceel van 6 morgen in de Kleine polder, strekkende in het geheel van de Oudshoornse dijk tot Jan Willemsz Maes, belend ten oosten Willem Jansz Versloot en Willem Jansz Vermij en ten westen de ambachtsheer van Oudshoorn en de Gnephoek; nog 5 hond land, verspreid in 2 morgen 50 roeden hooiland in de Heuvelpolder, strekkende in het geheel van de Heuveldijk tot in de Duikerwetering, belend ten oosten Johannes Capoen en ten westen Cornelis Jansz Versloot; vee en huisraad met de lasten hierop rustende. Marritje Dircxsdr, als weduwe van Dirck Cornelisz van Swieten behoudt uit de boedel een kindsdeel. Willem Willemsz Ouwen, nomine uxoris, ontvangt geld en obligaties. De voogden van Tomas Dircxsz van Swieten ontvangen aan geld 647 gulden 5 stuivers 8 penningen. Nog genoemd: "de kinderen" van Sijmen Lourensz Lelijvelt en Trijntje Pietersz Boot, de laatste was eerder getrouwd met Tomas Dircxsz van Swieten. Stiefvader van Niesje en Marritje Sijmensdr is Matteeuwis Jansz Eeuverendam, stiefvader van Trijntje Tomasdr van Swieten, dochter van Tomas Dircxsz van Swieten en Marritje Ariens, is Willem Florisz Outshoorn.
vervolg a folio 203. 20-03-1685. De voogden over de minderjarige kinderen van Sijmen Dircxsz van Swieten en Lijsbet Pietersz Boot (zie vorige akte) verkopen aan Willem Juijst, getrouwd met Sara Weijmans en aan Gerbrant Wijckerhelt, getrouwd met Maria Weijmans 4 morgen 50 roeden land (genoemd in vorige akte). Koopsom 2.115 gulden.
plaatsnaam Oudshoorn
|
1639 - Ja, datum echter onbekend