| Aantekeningen |
- Ook: van Meurs
Bij de 1e foto:
Pannenbakkerij Meurs, later Oosthoek aan de Emmalaan (foto 864, SARM)
datering: ca. 1900
Uit "De Viersprong", 25e jaargang nr. 95, mei 2008
De pannenbakkerijen in Alphen
door A. J. J. van 't Riet
Welvaert, later Zomer-Vreugd
De oudste vermelding van een pannenbakkerij in Alphen dateert van 1598. In dat jaar stelde Cornelis de Lange Huijgenszn. zijn pannenbakkerij als onderpand voor een lening. Deze stond met het bijbehorende woonhuis in de uiterwaard aan de Rijn, tegenover de in Oudshoorn gelegen 's-Molenaarsbrug. De volgende eigenaar was de Alphense steenbakker Anthonis Joriszn. Focker die het bedrijf in 1608 voor 7.300 gulden verkocht aan Harmen Janszn. Camerick. Volgende eigenaren van het gehele bedrijf, of van delen daarin, waren familieleden van deze Harmen Janszn. Camerick, die ook met de naam (Van) Osch wordt aangeduid. Genoemd worden Dirck Oom Claeszn., die in Koudekerk woonde (in 1610), Gerrit Oom Claes (van Someren) en mr. Jan Ooms (in 1636).
In 1640 verkochten de voogden over Huijch, het minderjarige weeskind van Jan van Osch en Anna Dingnaers, - Huijch was de enige erfgenaam van Jan Ooms - de pannenbakkerij voor 1.750 gulden aan Geertgen Jansdr., weduwe van Aert Janszn. van Groenevelt. Tussen 1641 en 1663 was de pannenbakkerij in handen van de pannenbakkersfamilie Meurs. Aktes van transport zijn niet gevonden. De eerste eigenaar was Jan Franszn. Meurs; na zijn overlijden, in of rond 1657, volgde zijn zoon Gerrit Janszn. Meurs hem op. Gerrit deed het bedrijf al snel weer van de hand. In 1663 verkocht hij het aan de Leidse koopman Dirck van Gerwen. Ook alle gereedschappen werden aan Van Gerwen overgedragen. Het lijkt erop dat de verkoop min of meer gedwongen was. De koopsom werd verrekend met de tien jaar huur die Gerrit Meurs schuldig bleek te zijn aan Hendrick van Gerwen, advocaat in Leiden, wellicht een familielid van de nieuwe eigenaar. Inmiddels werd het bedrijf beschreven als pannen- en estrikbakkerij. Angenieta van Veen, weduwe van Dirck van Gerwen, verkocht het bedrijf in 1671 voor 2.500 gulden aan Hendrick Brouwer. Ook Brouwer was geen pannenbakker. Hij woonde in Amsterdam en was bewindhebber van de Oost-Indische Compagnie. Het huis bij de pannenbakkerij was kort daarvoor herbouwd en had de naam 'Welvaert' gekregen. De nieuwe eigenaar nam ook de gereedschappen over, die afzonderlijk werden opgesomd en getaxeerd. De 100 'blox', waarop de pannen werden gedroogd, 3 vormbanken, 3 zandbakken, 2 'sticke' banken, 3 'walck' banken, l snijbank, 8 wagens. 3 leren. 2 ijzeren loeten, 1 vlonder en 4 houten schoppen werden gewaardeerd op een bedrag van ruim 800 gulden."
Tussen 1671 en 1883 veranderde de pannenbakkerij zeker meer dan 20 keer van eigenaar. In 1883 werd Jacpb Willem Clant de nieuwe eigenaar.
In 1883 werd de pannenbakkerij eigendom van de toen nog minderjarige Jacob Willem Clant, zoon van JJ.G. Clant. Onder zijn leiding werd het bedrijf uitgebreid (1892) en verbouwd (1908). In 1912 verkocht Clant het bedrijf aan een viertal (pannen)-fabrikanten: Pieter Jan Oosthoek te Alphen, Jacob Oppelaar te Leiden, Hermanus Hendrikus van der Kloot Meijburg te Oudshoorn en Marinus Jacob Oppelaar te Koudekerk. Deze verkoop luidde het einde in van de pannenbakkerij. De nieuwe eigenaren lieten het bedrijf afbreken (1913 en 1915) en verkochten het overblijvende kantoor en erf in 1916 aan Johannes Theodorus Ludwig Withof Keus, kaaskoopman te Alphen.
Streekarchief Rijnlands Midden:
protocollen Alphen 1637-1642
inventarisnummer 13
bladzijde 196
datum 26-04-1642
inhoud Jan Fransz van Meurs draagt over in eigendom op Jannetgen Stadtlanders een halve sloot tussen zijn pannenbakkerij en haar boomgaard, strekkend van de Rijndijk tot de Rijn. Zij zet er een schutting. Koopsom 18 gulden.
plaatsnaam Alphen
|
- vóór 1660