Eind 13e eeuw was Dirk van Wassenaar heer van Groeneveld (zie het verhaal over de hofstede en het kasteel Groeneveld in Zuid-Holland). Hij ging een wapen gebruiken dat bestond uit drie liggende halve manen. Deze halve manen worden ook wassenaars genoemd. Het is dus een zogenoemd “sprekend” wapen; het brengt de geslachtsnaam in beeld. Volgens de overlevering zouden deze drie wassenaars iets te maken hebben met de kruistochten, waaraan de Van Wassenaars hebben deelgenomen. Zo’n wassenaar zou dan de Turkse halve maan moeten voorstellen.
Toen Dirk zich Van Groeneveld gingen noemen werd dit het wapen van het geslacht Van Groeneveld. Deze drie wassenaars zitten ook in de wapens van andere takken van de Van Wassenaars, die zich naar andere heerlijkheden gingen noemen, zoals Van Duivenvoorde, Van Polanen, Van de Lek en Santhorst.
In het wapen van de Van Groenevelds is de achtergrond van de halve manen een veld van “sinopel”. Dat is de heraldische aanduiding van groen. Een groen veld dus. Opnieuw een “sprekend” element.
Via de leenheerschappen van de diverse takken Van Wassenaar zijn de drie wassenaars terecht gekomen in de wapens van meerdere heerlijkheden en vervolgens in die van de daaruit ontstane gemeenten, vooral in Zuid-Holland, maar ook in Noord-Holland, Noord-Brabant en Gelderland.
Het wapen van het geslacht Van Groeneveld, de heerlijkheid en de gemeente Groeneveld.
Het geslacht Van Groeneveld, dat dit wapen voerde, is uitgestorven. Hoewel het een wapen is dat aan de naam Groeneveld verbonden is, kan dus geen enkele nu levende Groeneveld op dit wapen aanspraak maken.